Binnenluchtkwaliteit

We hebben de neiging te denken dat luchtvervuiling alleen buitenshuis plaatsvindt. De binnenluchtkwaliteit thuis, op school, op kantoor en in fabrieken zijn echter vaak een factor 2 tot 5x meer vervuild ten opzichte van de buitenluchtkwaliteit, in extreme gevallen zelfs meer dan een factor 100!

Binnenluchtkwaliteit (Indoor Air Quality)

Er zijn verschillende factoren die bijdragen aan een slechte binnenluchtkwaliteit (Indoor Air Quality oftewel IAQ):

• Schadelijk stoffen die van buitenaf het huis binnendringen zoals de uitstoot van auto’s en industrie, pesticiden voor gewasbescherming etc.;
• Menselijk handelen zoals koken (gas maar ook verbrand vet/vlees), schoonmaken (chemicaliën / reinigingsmiddelen), roken (fijnstof en kankerverwekkende stoffen zoals formaldehyde) en het verbranden van vaste stoffen (zoals houf en kaarsen);
• Biologische verontreiniging zoals virussen, allergenen en schimmels door hoge temperaturen, hoge relatieve vochtigheid en onvoldoende ventilatie;
• Dampen van bouw- en constructiematerialen, verf en meubilair. De bekendste hiervan is Formaldehyde, een minder bekend schadelijk gas is Radon. Dit is een kleur- en geurloos gas dat van nature vrijkomt uit de bodem en voorkomt in bouwmaterialen zoals beton, baksteen, natuursteen en gips. Stoffen die ontstaan uit het verval van radon, veroorzaken in Nederland enkele honderden gevallen van longkanker per jaar.

Luchtvervuiling en invloed op binnenluchtkwaliteit

Blootstelling aan luchtvervuiling, of dit nu kortstondig of langdurig is, kan een reeks aan gezondheidsproblemen veroorzaken waaronder aandoeningen aan de luchtwegen, hartaandoeningen, infecties en allergieën maar ook cognitieve stoornissen en zelfs kanker. De WHO schat dat circa 4 miljoen mensen per jaar overlijden alleen al als gevolg van een slechte binnenluchtkwaliteit door koken op gas en hout gestookte fornuizen.

Bepaalde groepen worden vaker en harder getroffen door een slechte binnen luchtkwaliteit. Kinderen, ouderen, mensen met (luchtweg) aandoeningen en huishoudens met een lage sociaal economische status.

De IAQ is voor ons welzijn cruciaal omdat we het grootste gedeelte van ons leven binnenshuis doorbrengen. De schatting is dat we circa 90% van ons leven binnen doorbrengen, of het nou in huis, op school of werk, in sportscholen, in winkels of in gebedshuizen is.

De luchtkwaliteit optimaliseren is daarom indirect onze gezondheid optimaliseren!

Oorzaken en verontreiniging

Overzicht mogelijke verontreinigingen:

• Formaldehyde is een sterk ruikende chemische stof dat is verwerkt in sommige meubels van geperst hout, vloeren, tapijt, gordijnen en stoffen bankstellen. Formaldehyde kan ook onderdeel zijn van sommige lijmen, verf en coatingproducten. Formaldehyde is kankerverwekkend.
• Schimmels zijn micro-organismen die floreert op vochtige plaatsen en zijn vrijwel overal aanwezig zowel binnen als buiten.
• Rook is een bijproduct van een verbrandingsproces en bevat giftige chemicalien zoals formaldehyde en lood. Rook komt vrij bij roken van sigaretten, koken, houtkachels, vuurkorfen en brand.
• Koolmonoxide is een geurloos en zeer gevaarlijk giftig gas. Een hoge concentratie wordt niet waargenomen en is zonder goede ventilatie vrijwel altijd dodelijk.
• Het wordt veroorzaakt door een onvolledige verbranding bij het verbranden van brandstoffen. Denk aan voertuigen (auto’s en vrachtwagens), BBQ, open haarden, gasfornuizen en cv-ketels. 
• Allergenen zijn stoffen die het immuumsysteem kunnen activeren en een allergische reactie kunnen veroorzaken. Ze blijven maandenlang aanwezig op meubels, in gordijnen, op tapijt etc. 
• Asbest is een materiaal dat vroeger werd toegepast voor het maken van onbrandbare vuurvaste bouwmaterialen. Het werd veelal verwerkt in dak en gevelbeplating en als isolatie maar ook in remschijven. Asbest wordt pas gevaarlijk als het vezelachtige materiaal vrijkomt en veelal pas tijdens het verwerken ervan. Asbest is kankerverwekkend. Verwerking van asbest wordt dan ook door specialistische bedrijven verzorgt.
• Een minder bekend schadelijk gas is Radon. Dit is een kleur- en geurloos gas dat van nature vrijkomt uit de bodem en voorkomt in bouwmaterialen zoals beton, baksteen, natuursteen en gips. Stoffen die ontstaan uit het verval van radon, veroorzaken in Nederland enkele honderden gevallen van longkanker per jaar.
• Lood is een metaal dat in veel producten verwerkt zit zoals benzine, verf, sanitair leidingwerk (voornamelijk nog in oude steden), soldeer, cosmetica en batterijen.
• Pesticiden worden toegepast voor gewasbescherming en worden effectief ingezet om insecten te bestrijden.